Eng
lish
Kontakt
Išči
Meni
Tečaji za odrasle
Izpiti
Knjige
Za otroke
Na tujih univerzah
Seminar SJLK
Simpozij obdobja
Izobraževanja za učitelje
Obdobja 42_listanje:
1
2-3
4-5
6-7
8-9
10-11
12-13
14-15
16-17
18-19
20-21
22-23
24-25
26-27
28-29
30-31
32-33
34-35
36-37
38-39
40-41
42-43
44-45
46-47
48-49
50-51
52-53
54-55
56-57
58-59
60-61
62-63
64-65
66-67
68-69
70-71
72-73
74-75
76-77
78-79
80-81
82-83
84-85
86-87
88-89
90-91
92-93
94-95
96-97
98-99
100-101
102-103
104-105
106-107
108-109
110-111
112-113
114-115
116-117
118-119
120-121
122-123
124-125
126-127
128-129
130-131
132-133
134-135
136-137
138-139
140-141
142-143
144-145
146-147
148-149
150-151
152-153
154-155
156-157
158-159
160-161
162-163
164-165
166-167
168-169
170-171
172-173
174-175
176-177
178-179
180-181
182-183
184-185
186-187
188-189
190-191
192-193
194-195
196-197
198-199
200-201
202-203
204-205
206-207
208-209
210-211
212-213
214-215
216-217
218-219
220-221
222-223
224-225
226-227
228-229
230-231
232-233
234-235
236-237
238-239
240-241
242-243
244-245
246-247
248-249
250-251
252-253
254-255
256-257
258-259
260-261
262-263
264-265
266-267
268-269
270-271
272-273
274-275
276-277
278-279
280-281
282-283
284-285
286-287
288-289
290-291
292-293
294-295
296-297
298-299
300-301
302-303
304-305
306-307
308-309
310-311
312-313
314-315
316-317
318-319
320-321
322-323
324-325
326-327
328-329
330-331
332-333
334-335
336-337
338-339
340-341
342-343
344-345
346-347
348-349
350-351
352-353
354-355
356-357
358-359
360-361
362-363
364-365
366-367
368-369
370-371
372-373
374-375
376-377
378-379
380-381
382-383
384-385
386-387
388-389
390-391
392-393
394-395
396-397
398-399
400-401
402-403
404-405
406-407
408-409
410-411
412-413
414-415
416-417
418-419
420-421
422-423
424-425
426
Simpozij OBDOBJA 42 Vodeći računa o spomenutim kriterijima, u ovome se radu za odabir metodičkog modela odabralo djelo (kratku priču) jednog od najreprezentativnijih slovenskih književnika Ivana Cankara Istrski osel koje se svojom tematikom uklapa u istarski tematski književni okvir. S druge strane, u istarskoj (hrvatskoj) zavičajnoj književ- nosti magarac (tovar) jedan je od glavnih obilježja književnog stvaralaštva Zvane Črnje, koji je ujedno objavio zbirku pod naslovnom Bezak na tovare. Osnova svakog integracijsko-korelacijskog metodičkog sustava u nastavi književnosti jest proučavanje komparativnih veza jedne i druge komponente nastavnoga procesa s naglaskom na integracijskom (objedinjavajućem) pristupu. Kako bi se uopće moglo ući u integra- cijsko-korelacijski metodički sustav u kojem imamo dvije jezične komponente (hrvatsku i slovensku), s time što je hrvatska komponenta na čakavskom narječju (žminjskom dijalektu), nužno je otkloniti jezične barijere za potpuno razumijevanje obaju djela. 3.1 Polazišta za pristup djelu Ivana Cankara Istrski osel Djelo Istrski osel kratka je priča objavljena 24. lipnja 1911. u časopisu Slovenski narod, a otvara pitanja suživota čovjeka i magarca u jednom (neimenovanom) istarskom mjestu. Mještani nezadovoljni izgledom svojih magaraca odluče zatražiti pomoć u talijanskoj pokrajini Abruzzo, gdje vjeruju da postoji najbolji i najljepši magareći rod. No, kad je magarac iz Abruzza stigao izmučen od teškog putovanja morem, zaprepastio je mještane svojim lošim izgledom te su ga oni, u svom nagon- skom porivu nezadovoljstva, otjerali na brda s kojih se još uvijek može čuti njegovo tužno (poluljudsko) njakanje u tihim istarskim noćima. Istrski osel je kratka priča koja u središte radnje stavlja životinju – magarca – te naturalistički i negativni odnos (Podbevšek 2016: 21) koji čovjek ima prema toj životinji. Kako je Ivan Cankar proveo jedan dio svog života u Puli (Kos 1992: 207), može se zaključiti da je poznavao život istarskoga čovjeka i njegov odnos prema životinjama. Istrani se u ovome djelu, srameći se vlastitih životinja s kojima se poistovjećuju (Podbevšek 2016: 24), odlučuju oplemeniti, no ta pretjerana želja za ispravkom osobnog životnog puta dovodi ih do još većeg razočarenja kad shvate da ni drugo (ako je iscrpljeno i žedno, kao što su i njihovi magarci svakodnevno) nije ništa bolje od vlastitoga. Tada, u nagonskom činu nezadovoljstva, tjeraju sve od sebe, no vječni trag vlastite nesreće prati ih kroz »glas na pol človeka« (Cankar 1974: 201) koji dopire noću s istarskih brdašca i putuje sve do mora. Ovo djelo otvara brojna književnoteorijska, ali i moralna pitanja, a s metodičkoga stajališta njegova zaokružena struktura omogućuje cjelovit pristup tekstu u sklopu nastavne obrade. U pripremi teksta za čitanje na satu nastavnik će prepoznati mogućnosti čitanja/slušanja u izvorniku, odnosno pripremiti prijevod teksta 1 ako se očekuju nedovoljne jezičnorecepcijske sposobnosti učenika. Kod pristupa 1 U pripremi modela razmatrane su metodičke mogućnosti pristupa djelu sa studentima 1. godine diplomskoga studija hrvatskoga jezika i književnosti (11. svibnja 2023.) na Filozofskom fakultetu u Puli te je utvrđeno kako je zbog nemogućnosti razumijevanja teksta zbog jezične barijere dovedeno u pitanje shvaćanje elemenata interpretacije, stoga se online alatom Google Translate prevelo tekst na hrvatski jezik, nakon čega se moglo nastaviti s interpretacijom i analizom. 412