Eng
lish
Kontakt
Išči
Meni
Tečaji za odrasle
Izpiti
Knjige
Za otroke
Na tujih univerzah
Seminar SJLK
Simpozij obdobja
Izobraževanja za učitelje
Obdobja 42_listanje:
1
2-3
4-5
6-7
8-9
10-11
12-13
14-15
16-17
18-19
20-21
22-23
24-25
26-27
28-29
30-31
32-33
34-35
36-37
38-39
40-41
42-43
44-45
46-47
48-49
50-51
52-53
54-55
56-57
58-59
60-61
62-63
64-65
66-67
68-69
70-71
72-73
74-75
76-77
78-79
80-81
82-83
84-85
86-87
88-89
90-91
92-93
94-95
96-97
98-99
100-101
102-103
104-105
106-107
108-109
110-111
112-113
114-115
116-117
118-119
120-121
122-123
124-125
126-127
128-129
130-131
132-133
134-135
136-137
138-139
140-141
142-143
144-145
146-147
148-149
150-151
152-153
154-155
156-157
158-159
160-161
162-163
164-165
166-167
168-169
170-171
172-173
174-175
176-177
178-179
180-181
182-183
184-185
186-187
188-189
190-191
192-193
194-195
196-197
198-199
200-201
202-203
204-205
206-207
208-209
210-211
212-213
214-215
216-217
218-219
220-221
222-223
224-225
226-227
228-229
230-231
232-233
234-235
236-237
238-239
240-241
242-243
244-245
246-247
248-249
250-251
252-253
254-255
256-257
258-259
260-261
262-263
264-265
266-267
268-269
270-271
272-273
274-275
276-277
278-279
280-281
282-283
284-285
286-287
288-289
290-291
292-293
294-295
296-297
298-299
300-301
302-303
304-305
306-307
308-309
310-311
312-313
314-315
316-317
318-319
320-321
322-323
324-325
326-327
328-329
330-331
332-333
334-335
336-337
338-339
340-341
342-343
344-345
346-347
348-349
350-351
352-353
354-355
356-357
358-359
360-361
362-363
364-365
366-367
368-369
370-371
372-373
374-375
376-377
378-379
380-381
382-383
384-385
386-387
388-389
390-391
392-393
394-395
396-397
398-399
400-401
402-403
404-405
406-407
408-409
410-411
412-413
414-415
416-417
418-419
420-421
422-423
424-425
426
Simpozij OBDOBJA 42 i Knittelfeldu, wszyscy ci wołowaci Alpejczycy śpiewają Wacht am Rhein. Zobaczycie, moi panowie, że ta wierność Nibelungów zgubi Austrię! Istotę Austrii stanowią jej peryferie, a nie centrum. Nie znajdziecie Austrii w Alpach! Tam znajdują się kozice, szarotki i krokusy, lecz ani śladu podwójnego orła. Substancję Austrii żywią i zasilają jedynie kraje koronne! (Roth 1960: 13) Ród Trottów musiał wywodzić się z peryferyjnych guberni imperium. Jego słoweńskie pochodzenie spełnia bowiem wymóg reprezentowania ludu lojalnego wobec Korony, ale nie niemieckojęzycznego. Słoweńcy okazują się doskonałym przykładem »narodu metaforycznego«, który zaspokaja polityczne racje (Zelewitz 1990). Metapolitycznie więc wybór zakorzenienia linii Trottów we wsi Sipolje – źle położonej miejscowości »na skrajnym południu imperium« (Roth 1998: 143), która, jak zauważa ostatni Trotta, François-Ferdinand, »od dawna nie istnieje« (Roth 1960: 4) – koresponduje z intencją wykorzystania tak mitycznego habsburskiego miejsca jako schronienia ducha i silnie symbolicznego wyrazu utopii zwróconej ku przeszłości. Wyimaginowana Słowenia Rotha wykracza poza wyobraźnię i pobożne życzenia jego naiwnego bohatera, który myli ją zresztą z Bośnią i Hercegowiną. Słowenia z Marszu Radetzkyʼego to skondensowana wizja idealnej paneuropejskiej komunikacji różnych kultur i narodów, w tym z Bałkanów, która być może była zamierzona, ale nigdy nie została zrealizowana w monarchii habsburskiej, wizja wymyślona przeciwko tłu coraz bardziej podzielonej Europy na drodze do kolejnej wyniszczającej wojny (Foteva 2014: 261). Hat sich Joseph Roth also ganz bewußt – um des Mythos willen – für die poetisch- idyllische und nicht etwa für die faktengetreue Beschreibung des Heimatdorfes der Familie Trotta und deren Mitglieder entschieden, so ist es auch kein Wunder, daß Carl Joseph auf der Suche nach seiner Identität, seinen Ursprüngen und einem einfachen bäuerlichen Leben nicht an sein ersehntes Ziel gelangt: er kann seine Heimat nicht ifnden, weil sie gar nicht existiert. Sipolje, eine kulturhistorische Synthese von k.u.k. Facetten, ist nur das Projektionsland seiner Wünsche, Träume und Sehnsüchte. Das Neunte Land also (Samide 2002: 202). Irena Samide nawiązuje w cytowanym fragmencie do znanego toposu Dziewiątej Krainy, wywodzącego się ze słoweńskiego folkloru i oznaczającego niejako »ziemię obiecaną słoweńskiej poezji ludowej« (Janko 1991: 135–141). Słoweński mit Dziewiątej Krainy (deveta dězela) na gruncie literatury wysokiej spopularyzował Peter Handke w eseju Abschied des Träumers vom Neunten Land (1991). Odległy, mityczny kraj, jakim jest Słowenia von Trottów, ubogich chłopów spod Sipolja, wiedzie nas ku kategorii nierzeczywistości albo marzycielskiej ucieczki (Flucht-Raum) w stronę czystej idei słoweńsko-monarchistycznej. »Sipolje wird somit – im Gegensatz zu dem im Ersten Weltkrieg verwüsteten Zlotogrod – zu einer Chiffre, zu einer »geistige[n] Zulfuchtsstatte« (Wallas 1991: 62). Co ważne, idea baśniowo-prawdziwego Dziewiątego Kraju potwierdzała zarówno u Handkego, jak i u Rotha ulokowanie Słowenii i Słoweńców w kontekście szerszego organizmu państwowego. U Rotha wyidealizowani Słoweńcy stanowili część imperium habsburskiego, natomiast dla 375