Eng
lish
Kontakt
Išči
Meni
Tečaji za odrasle
Izpiti
Knjige
Za otroke
Na tujih univerzah
Seminar SJLK
Simpozij obdobja
Izobraževanja za učitelje
Obdobja 42_listanje:
1
2-3
4-5
6-7
8-9
10-11
12-13
14-15
16-17
18-19
20-21
22-23
24-25
26-27
28-29
30-31
32-33
34-35
36-37
38-39
40-41
42-43
44-45
46-47
48-49
50-51
52-53
54-55
56-57
58-59
60-61
62-63
64-65
66-67
68-69
70-71
72-73
74-75
76-77
78-79
80-81
82-83
84-85
86-87
88-89
90-91
92-93
94-95
96-97
98-99
100-101
102-103
104-105
106-107
108-109
110-111
112-113
114-115
116-117
118-119
120-121
122-123
124-125
126-127
128-129
130-131
132-133
134-135
136-137
138-139
140-141
142-143
144-145
146-147
148-149
150-151
152-153
154-155
156-157
158-159
160-161
162-163
164-165
166-167
168-169
170-171
172-173
174-175
176-177
178-179
180-181
182-183
184-185
186-187
188-189
190-191
192-193
194-195
196-197
198-199
200-201
202-203
204-205
206-207
208-209
210-211
212-213
214-215
216-217
218-219
220-221
222-223
224-225
226-227
228-229
230-231
232-233
234-235
236-237
238-239
240-241
242-243
244-245
246-247
248-249
250-251
252-253
254-255
256-257
258-259
260-261
262-263
264-265
266-267
268-269
270-271
272-273
274-275
276-277
278-279
280-281
282-283
284-285
286-287
288-289
290-291
292-293
294-295
296-297
298-299
300-301
302-303
304-305
306-307
308-309
310-311
312-313
314-315
316-317
318-319
320-321
322-323
324-325
326-327
328-329
330-331
332-333
334-335
336-337
338-339
340-341
342-343
344-345
346-347
348-349
350-351
352-353
354-355
356-357
358-359
360-361
362-363
364-365
366-367
368-369
370-371
372-373
374-375
376-377
378-379
380-381
382-383
384-385
386-387
388-389
390-391
392-393
394-395
396-397
398-399
400-401
402-403
404-405
406-407
408-409
410-411
412-413
414-415
416-417
418-419
420-421
422-423
424-425
426
Simpozij OBDOBJA 42 zwolennikiem więzi etnicznych, a nie klasowych, stąd wynikają jego sympatie do słowiaństwa i jugoslawizmu. »Internacjonalizm etnograifczny« był swojego rodzaju alternatywą dla komunistycznego w jego aktywności literacko-politycznej, zatem tytułowa miejscowość Doberdob stała się wielką metaforą tragicznego momentu kulminacyjnego, znakiem zmiany strategii politycznej na taką, gdzie zostawało najwięcej szans na zachowanie tradycyjnych słoweńskich wartości. Jak widzimy, internacjonalizm komunistyczny w żaden sposób nie etykietuje twórczości tego pisarza. Natomiast treści pracy oświatowej Kominternu są mu bardzo bliskie: polegała ona na organizacji bibliotek, kursów, warsztatów, kółek czytelniczych, dostarczaniu książek, wydawaniu literatury popularnej, wygłaszaniu wykładów. Na tym właśnie koncentrował się związek młodych zwolenników idei komunistycznych Austrii na początku XX wieku do pierwszej wojny światowej, dla których otwarta działalność polityczna była zakazana przez ustawodawstwo austriackie i dyrektywnie ograniczała się do działalności społeczno-edukacyjnej (Münzenberg 1922: 12–14). Obraz literata o twardych przekonaniach rewolucjonisty-komunisty budzi jeszcze większe wątpliwości po przeczytaniu imienia głównego bohatera powieści Doberdob Amuna Mohora, z którym autor jest wyraźnie spokrewniony ideowo. Jak egipskie imię Amun, tak i nazwisko Mohor sugeruje, że politik Lovro Kuhar na całe życie pozostał »działaczem oświeceniowym«, lecz nie w komunistycznym znaczeniu, a biblijnym i »bibliotecznym«, przez literaturę wyprowadzającym swój naród z Egiptu do ziemi 2 obiecanej . Z »samorastnika« Prežihova wyrósł wykształcony człowiek, uświęcający działalność słoweńskiej Mohorjeve drǔzbe. Promotora kultury czytelnictwa, twórcę słoweńskiej polityki literackiej można więc zestawić ze św. Mohorem, patronem słoweńskiego oświecenia, popularyzatorem chrześcijaństwa, którego działalność misyjna sięgała w IV wieku n.e. obszaru od miasta Akwileja na granicy Słowenii i Włoch do rzeki Drawa. Ograniczmy się jednak do popularyzacji czytelnictwa wśród prostego ludu na etnicznych ziemiach słoweńskich, co było misją Towarzystwa św. Mohora, zainicjowanego przez biskupa Antona Slomška w 1851 roku. Wartość praktyk czytania oraz potrzeba poszerzania horyzontów kulturowych wynikała zapewne z przeżyć Prežihova w Karyntii. Mogła go ona pobudzić do napisania powieści dla czytelnika skupionego i rozważnego, co otwierałoby mu prawdziwe sensy tekstu literackiego. Wnikliwy czytelnik Voranc Prežihov zakładał pewnie, że autor-idealista, wierzący w czytelnika dorastającego z nizin ludowości do poziomu czytania intelektualnego, wprowadzał z wielką pasją nowe sposoby czytania, konstruując teksty metaforyczne i wielowarstwowe, czym w istocie rzeczy jest jego powieść Doberdob. Naprawdę odczuwa się cierpliwe oczekiwanie Voranca Prežihova na dojrzałość nie tylko słoweńskiego, ale i europejskiego czytelnika tego tekstu, jak i innych utworów pisarza. To ma być czytelnik, który potraif przełamać pierwsze naiwne wrażenia lekturowe i rozszyfrować autorskie przesłania. 2 Analogiczna symbolika została wybrana przez architekta Jože Plečnika dla Biblioteki Narodowej w Lublanie. 139