Eng
lish
Kontakt
Išči
Meni
Tečaji za odrasle
Izpiti
Knjige
Za otroke
Na tujih univerzah
Seminar SJLK
Simpozij obdobja
Izobraževanja za učitelje
Obdobja 38_zbornik_listanje:
Pojdi na
1
2-3
4-5
6-7
8-9
10-11
12-13
14-15
16-17
18-19
20-21
22-23
24-25
26-27
28-29
30-31
32-33
34-35
36-37
38-39
40-41
42-43
44-45
46-47
48-49
50-51
52-53
54-55
56-57
58-59
60-61
62-63
64-65
66-67
68-69
70-71
72-73
74-75
76-77
78-79
80-81
82-83
84-85
86-87
88-89
90-91
92-93
94-95
96-97
98-99
100-101
102-103
104-105
106-107
108-109
110-111
112-113
114-115
116-117
118-119
120-121
122-123
124-125
126-127
128-129
130-131
132-133
134-135
136-137
138-139
140-141
142-143
144-145
146-147
148-149
150-151
152-153
154-155
156-157
158-159
160-161
162-163
164-165
166-167
168-169
170-171
172-173
174-175
176-177
178-179
180-181
182-183
184-185
186-187
188-189
190-191
192-193
194-195
196-197
198-199
200-201
202-203
204-205
206-207
208-209
210-211
212-213
214-215
216-217
218-219
220-221
222-223
224-225
226-227
228-229
230-231
232-233
234-235
236-237
238-239
240-241
242-243
244-245
246-247
248-249
250-251
252-253
254-255
256-257
258-259
260-261
262-263
264-265
266-267
268-269
270-271
272-273
274-275
276-277
278-279
280-281
282-283
284-285
286-287
288-289
290-291
292-293
294-295
296-297
298-299
300-301
302-303
304-305
306-307
308-309
310-311
312-313
314-315
316-317
318-319
320-321
322-323
324-325
326-327
328-329
330-331
332-333
334-335
336-337
338-339
340-341
342-343
344-345
346-347
348-349
350-351
352-353
354-355
356-357
358-359
360-361
362-363
364-365
366-367
368-369
370-371
372-373
374-375
376-377
378-379
380-381
382-383
384-385
386-387
388-389
390-391
392-393
394-395
396-397
398-399
400-401
402-403
404-405
406-407
408-409
410-411
412-413
414-415
416-417
418-419
420-421
422-423
424-425
426-427
428-429
430-431
432-433
434-435
436-437
438-439
440-441
442-443
444-445
446-447
448-449
450-451
452-453
454-455
456-457
458-459
460-461
462-463
464-465
466-467
468-469
470-471
472-473
474-475
476-477
478-479
480-481
482-483
484-485
486-487
488-489
490-491
492-493
494-495
496-497
498-499
500-501
502-503
504-505
506-507
508-509
510-511
512-513
514-515
516-517
518-519
520-521
522-523
524-525
526-527
528-529
530
38 Simpozij OBDOBJA situacije, kairos, pravo vrijeme ili šansa. »Pogodan trenutak u skupštini ponekad je više uspjeha nego najveći trud traženja argumenata.« Govornik mora svoje riječi prilagoditi slušateljstvu i situaciji. U Ateni sredinom 5. stoljeća biti uspješan govornik bilo je ključno za imati moć. »Riječ je moćni silnik«, rekao je Gorgija u jednoj od svojih deklamacija. Njegovo viđenje retorike moglo bi se deifnirati kao vještina govora, stvaranje uvjerenja, utjecanje na »duše slušača«. I ta je vještina superiorna svim ostalim vještinama jer, kako kaže, sve pada pod njezin utjecaj, i to ne silom, nego dobrovoljno. Gorgija ističe kako umijeće uvjeravanja djeluje na dušu slično kao što lijekovi djeluju na tijelo. Posljedice u oba slučaja mogu biti i pozitivne i negativne. Govori također o tome kako dobar govornik može zavarati publiku: »Jedan jedini govor, ako je dobro pripremljen, može začarati i uvjeriti publiku lakše nego onaj kojim se govori istina«. Takvi stavovi pomalo su šokantni jer naočigled ne čine razliku između legitimnih i nelegitimnih sredstava uvjeravanja. No, Gorgija ističe da retorika nije umjetnost varanja, ona može biti iskorištena u te svrhe, ali ne smije. Za njega je retorika neutralna, sredstvo, a ne cilj. Jedna od osnovnih sličnosti između soifstičkih i suvremenih retoričara jest upravo isticanje važnosti učenja retorike za profesionalni uspjeh. Osborn i Osborn (1997: 4–15) govore o brojnim prednostima koje se stječu učenjem retorike i javnoga govora, od društvenih preko praktičnih do kulturnih. Učinkovitost cjelokupnoga političkog sustava ovisi o vještinama deliberativnoga govorništva i na njemu se temelji mudrost odluka u kreiranju društvenog sustava. Ako se čak i ne govori, pomaže nam u kritičkom slušanju zastupnika u vladi, u procjeni njihovog rada koje zatim u vrijeme izbora i ocjenjujemo. Slično govore i drugi autori retoričkih priručnika te priručnika javnoga govora ističući povezanost demokratskoga prava na govor od vremena antičke Grčke do 21. stoljeća, naglašavajući kako su svi civilizacijski, društveni, ekonomski, religijski i politički pomaci bili povezani s javim govorom. Andrews, Andrews i Williams (1999: 5) govore: Javni govor je važan. On je osnovna sastavnica demokratskog načina života, stvara mogućnosti da podijelimo naše znanje, iskustvo i ideje s drugima; stvara komunikacijski kontekst za prenošenje ideja i reakciju slušatelja. Idealno, svi koji sudjeluju u tom komunikacijskom procesu razvijaju se te grade bolje međusobno razumijevanje. Javni govor je most između govornika i publike. Nelson i Pearson (1996) također naglašavaju važnost učenja javnoga govora ističući kako se njime razvijaju samopouzdanje osobe te osjetljivost prema različitostima stavova i ideja. Također, uspjeh u profesionalnom životu i razvoju karijere, bez obzira na struku ili specijalizaciju, bit će duži i teži bez znanja i vještina uvjeravanja. Na kraju, učenje javnoga govora pridonosi i razvoju pluralnosti društva koje njeguje načela slobode govora. Vrlo slično stavu Gorgije, koji je politički, ideološki gledano bio idealist vjerujući da različitosti u svijetu postoje, ali je moguće održavati harmoniju i ravnotežu zahvaljujući snazi riječi. A blizak tom pluralizmu bio je i Protagora, koji je svoje učenike, ambiciozne mlade Atenjane naučio da budu otvorenog uma prema idejama koje se suprotstavljaju njihovima te da ih uvijek uzimaju u obzir. 129