Eng
lish
Kontakt
Išči
Meni
Tečaji za odrasle
Izpiti
Knjige
Za otroke
Na tujih univerzah
Seminar SJLK
Simpozij obdobja
Izobraževanja za učitelje
31. Obdobja:
Pojdi na
1
2-3
4-5
6-7
8-9
10-11
12-13
14-15
16-17
18-19
20-21
22-23
24-25
26-27
28-29
30-31
32-33
34-35
36-37
38-39
40-41
42-43
44-45
46-47
48-49
50-51
52-53
54-55
56-57
58-59
60-61
62-63
64-65
66-67
68-69
70-71
72-73
74-75
76-77
78-79
80-81
82-83
84-85
86-87
88-89
90-91
92-93
94-95
96-97
98-99
100-101
102-103
104-105
106-107
108-109
110-111
112-113
114-115
116-117
118-119
120-121
122-123
124-125
126-127
128-129
130-131
132-133
134-135
136-137
138-139
140-141
142-143
144-145
146-147
148-149
150-151
152-153
154-155
156-157
158-159
160-161
162-163
164-165
166-167
168-169
170-171
172-173
174-175
176-177
178-179
180-181
182-183
184-185
186-187
188-189
190-191
192-193
194-195
196-197
198-199
200-201
202-203
204-205
206-207
208-209
210-211
212-213
214-215
216-217
218-219
220-221
222-223
224-225
226-227
228-229
230-231
232-233
234-235
236-237
238-239
240-241
242-243
244-245
246-247
248-249
250-251
252-253
254-255
256-257
258-259
260-261
262-263
264-265
266-267
268-269
270-271
272-273
274-275
276-277
278-279
280-281
282-283
284-285
286-287
288-289
290-291
292-293
294-295
296-297
298-299
300-301
302-303
304-305
306-307
308-309
310-311
312-313
314-315
316-317
318-319
320-321
322-323
324-325
326-327
328-329
330-331
332-333
334-335
336-337
338-339
340-341
342-343
344-345
346-347
348-349
350-351
352-353
354-355
356-357
358-359
360-361
362-363
364-365
366-367
368-369
370-371
372-373
374-375
376-377
378-379
380-381
382-383
384-385
386-387
388-389
390-391
392
Simpozij OBDOBJA31 Kreontovih na~ela vi{estruko preispituje. Takvi Sofoklovi beskompromisni i kara- kterni likovi pogoduju interpretaciji onodobne slovenske politi~ke scene na kojoj su sve eti~ke vrijednosti relativizirane, ba{ kao i u vrijeme sofista kada je publika oko sebe mogla vidjeti samo mlitave vojskovo|e, prevrtljive politi~are, potkupljive dema- goge. Osim osnovnih zna~ajki gr~ke tragedije koje su vje{to preuzete u strukturi Smo- leove Antigone – jednostavna i cjelovita kompozicija, napetost od zapleta do raspleta, replike koje likovi izmjenjuju, intenzitet izraza – ipak postoje i neke po kojima se ona 1 razlikuje odnosu na Sofoklovu Antigonu kao i na ostale njezine ina~ice. No na temelju postoje}ih sli~nosti mo`e se govoriti o tragediji kao posebnoj dramskoj vrsti u svim knji`evnim razdobljima. Kako upozorava knji`evni teoreti~ar Milivoj Solar u Teoriji knji`evnosti, rije~ je o op}im karakteristikama tragedije – tragi~ni junak, tragi~na krivnja, tragi~an zavr{etak i uzvi{en stil (Solar 1996: 236) – koje }e se u radu primjenjivati kao paradigma u prou~avanju i analiziranju knji`evnih obrada antigon- ske tematike. Istra`ivanje intertekstualnosti komparativnom metodom, koje se usredoto~uje na dramske elemente tragedije, potvrdit }e kulturnopovijesnu va`nost Smoleove Antigone unutar svjetske knji`evnosti kao najslo`enijeg interteksta me|u ostalima. Obrtanje Antigone (Jean Anouilh, Antigona, 1947) Ve} je po naslovu vidljivo da su Anouilh2 i Smole dramatizacijom antigonske tematike kao intertekstualnom transpozicijom3 ukazali na zajedni~ki uzor. Sofoklova se Antigona razlikuje od tih dviju sadr`ajno i formalno. Sofoklova se tragedija sastoji odsedam~inova,AnouilhevaodPrologau~ijemnastavkuslijeditekstbeznavedenih ~inova, dok u Smoleovoj drami nema formalne podjele. U Smoleovoj Antigoni Anti- gona odlazi tra`iti Polinika i stoga nema izravnu ulogu u drami. Kreont najprije pristaje na Izmenin, odnosno Antigonin zahtjev da pokopaju Polinika, a potom se predomisli zbog javnosti, bez moralnog obrata. U Anouilhevoj Antigoni Antigona pokapaPolinikaiprijepo~etkasametragedije,dokjeKreontovaulogatiraninaznatno ubla`ena. Kreontov Pa` i u Anouilhevoj i Smoleovoj Antigoni ima klju~nu ulogu u interpretaciji drame: Anouilheva Antigona, u trenutku kada pred smrt ostane sa stra`arom, shva}a da je potpuno sama u ogoljenom svijetu, dok se u istom trenutku s Pa`emSmoleovaAntigonapreobra`avauuniverzalnuheroinukojaseborizaindivi- dualnu samorealizaciju. Isto tako, obje drame uspijevaju dovesti u pitanje ulogu dramskih elemenata u nastajanju tragedije i njezinu kona~nu interpretaciju i to raspo- 1 Sofoklovu Antigonu knji`evno su obradili i Janusz Glowacki (1992), Jean Cocteau (1934), Aleksander Maliszewski (1939), Bertolt Brecht (1947) kao i Du{an Jovanovi} (1995), ali njihovi tekstovi ne}e biti predmet komparativne analize radi su`avanja analiti~kog obzora. 2 Jean Anouilh (1910–1987) je francuski dramati~ar. 3 Pod intertekstualnom transpozicijom podrazumijeva se knji`evni (inter)tekst u kojem se nalaze brojne referencije na pojedino knji`evno djelo, odnosno njegove likove, radnju, teme, ideju i jezik/stil. Pri tom se taj postupak preuzimanja realizira u doslovnom obliku, ali i s odre|enim preinakama elemenata pola- zi{noga djela kako bi iz pomaknute perspektive ti elementi dobili druga~ije zna~enje. 282