Eng
lish
Kontakt
Išči
Meni
Tečaji za odrasle
Izpiti
Knjige
Za otroke
Na tujih univerzah
Seminar SJLK
Simpozij obdobja
Izobraževanja za učitelje
32. Obdobja:
Pojdi na
1
2-3
4-5
6-7
8-9
10-11
12-13
14-15
16-17
18-19
20-21
22-23
24-25
26-27
28-29
30-31
32-33
34-35
36-37
38-39
40-41
42-43
44-45
46-47
48-49
50-51
52-53
54-55
56-57
58-59
60-61
62-63
64-65
66-67
68-69
70-71
72-73
74-75
76-77
78-79
80-81
82-83
84-85
86-87
88-89
90-91
92-93
94-95
96-97
98-99
100-101
102-103
104-105
106-107
108-109
110-111
112-113
114-115
116-117
118-119
120-121
122-123
124-125
126-127
128-129
130-131
132-133
134-135
136-137
138-139
140-141
142-143
144-145
146-147
148-149
150-151
152-153
154-155
156-157
158-159
160-161
162-163
164-165
166-167
168-169
170-171
172-173
174-175
176-177
178-179
180-181
182-183
184-185
186-187
188-189
190-191
192-193
194-195
196-197
198-199
200-201
202-203
204-205
206-207
208-209
210-211
212-213
214-215
216-217
218-219
220-221
222-223
224-225
226-227
228-229
230-231
232-233
234-235
236-237
238-239
240-241
242-243
244-245
246-247
248-249
250-251
252-253
254-255
256-257
258-259
260-261
262-263
264-265
266-267
268-269
270-271
272-273
274-275
276-277
278-279
280-281
282-283
284-285
286-287
288-289
290-291
292-293
294-295
296-297
298-299
300-301
302-303
304-305
306-307
308-309
310-311
312-313
314-315
316-317
318-319
320-321
322-323
324-325
326-327
328-329
330-331
332-333
334-335
336-337
338-339
340-341
342-343
344-345
346-347
348-349
350-351
352-353
354-355
356-357
358-359
360-361
362-363
364-365
366-367
368-369
370-371
372-373
374-375
376-377
378-379
380-381
382-383
384-385
386-387
388-389
390-391
392-393
394-395
396-397
398-399
400-401
402-403
404-405
406-407
408-409
410-411
412-413
414-415
416-417
418-419
420-421
422-423
424-425
426-427
428-429
430-431
432-433
434-435
436-437
438-439
440-441
442-443
444-445
446-447
448-449
450-451
452-453
454-455
456-457
458-459
460-461
462-463
464-465
466-467
468-469
470-471
472-473
474-475
476-477
478-479
480-481
482-483
484-485
486-487
488-489
490-491
492-493
494-495
496-497
498-499
500-501
502-503
504-505
506-507
508-509
510-511
512-513
514-515
Simpozij OBDOBJA32 informativno-politi~ke novine od 2010. dotum, impresum, TV program i kinoprogram; 2013. godine – nacionalne (Jutarnji list,te iz posljednje s funkcijom animiranja (pri- Ve~ernji list) i regionalne (Slobodna Dalma-kazati predmet radi utjecaja na adresatovo 5 Upravo zahvaljuju}i razno- cija, Glas Slavonije) – zato {to su tematskimi{ljenje): vic. raznolike, obiluju tipovima tekstova koji selikostiasertivazastupljenih u dnevnome redovito u njima javljaju i koji daju uvid utisku, mogu}a je poredbena analiza koheziv- razli~itena~ineizgradnjekohezivnostinih sredstava – pa i supstitucije – te njihove teksta.2 Korpus su ~inile dnevne novinerealizacije u razli~itim pisanim tekstovima, izdvojene slu~ajnim odabirom u vremen-odnosno mo`e se pokazati koliko je koheziv- skome presjeku od ~etiriju godina kako bi seno sredstvo zastupljeno u svakoj od obra|e- dokazala pojavnost supstitutivnih kohezivnihnih tekstnih vrsta te u kolikoj mjeri utje~e na sredstavauvremenskomekontinuitetu.3Sob-izgradnju teksta. S obzirom na velik broj zirom na to da dnevne novine ve}inom tvoreprona|enih primjera u prou~avanim dnevnim uporabni tekstovi koji pripadaju tipu asertiv-novinama u ovome }e ~lanku, zbog njegove nih tekstnih vrsta, koje ujedno predstavljajuograni~enosti, biti prikazani samo reprezen- najra{ireniju grupu uporabnih tekstova utativni primjeri. hrvatskome jeziku i ~ine gotovo polovicu (49%) ukupnoga broja svih tekstnih vrsta,4 Supstitucija kao sredstvo izgradnje upravo }e primjeri tih tekstova poslu`iti zakohezije u dnevnome tisku opis supstitutivnih sredstava (Ivaneti} 2003:Od devetnaest asertivnih tekstnih vrsta 76).4 Namjera je asertiva iskazati kako stvarizastupljenih u dnevnim novinama supstitu- stoje, priop}iti, utvrditi ili pojasniti, pri ~emucijomsenajvi{ekoriste ve}i tekstualni oblici, se podrazumijeva da emitent iskaza vjeruje uposebice asertivi iz prve i druge podskupine istinitost njihova sadr`aja. Sadr`ajno su svr-koji zauzimaju ve}i novinski prostor. To su: stani u ~etiri podskupine tekstnih vrsta kojevijest, crna kronika, pri~a; zatim: komentar, se razlikuju po osnovnoj funkciji (Ivaneti}intervju, reporta`a i feljton. 2003:69–71),te~ijiseprimjerimoguprona}iUtekstnimvrstamavijest,crnakronikai uhrvatskomednevnomtisku.Izprvepodsku-pri~a supstitucija je ~esta u svim oblicima te pine s funkcijom informiranja (dati adresatujenakon rekurencije naj~e{}e kohezivno na znanje) zastupljene su: vijest, (crna) kro-sredstvo ponavljanja. nika, horoskop, osmrtnica, vremenska pro-Umjesto alkohola u kojem se utapa tuga, od gnoza i povremeno pri~a; iz druge podsku-sada }emo mo}i popiti Amorex – pilulu protiv pine s funkcijom ekspliciranja (predo~itislomljenog srca. [...] Amorex je lijek na pri- stanje stvari i re}i kakav je predmet): komentar,rodnoj bazi, od ekstrakta biljke Griffonia intervju, feljton, kritika, pismo ~itaoca isimplicifolia. [...] – Tableta sadr`i 5-hidroksi- reporta`a; iz tre}e podskupine s funkcijomtriptofan (5-HTP), prirodnu aminokiselinu u orijentiranja i registriranja (predstaviti pred-biosintezi serotonina. met): naslov (naslovna stranica), cijena, da-(Jutarnji list 4423, 28. 10. 2010) 2 Osim toga dnevne su novine namijenjene naj{iremu krugu ~itatelja razli~ite dobi, socijalnoga i dru{tve- noga statusa, religije i zanimanja zbog ~ega su i tekstovi napisani tako da ih ve}ina ~itatelja mo`e razumjeti. Te`i se izbjegavanju subjektivnosti, ekspresivnosti i individualnosti. 3 Korpus slu`i potvrdi teorijskih pretpostavka pa nije uvijek relevantna njegova opse`nost. 4 Polaze}i od Searleove klasifikacije govornih ~inova koja obuhva}a pet intencionalnih tipova, Ivaneti} donosi grubu klasifikaciju uporabnih tekstnih vrsta hrvatskoga jezika te uz asertive razlikuje direktive, komisive, ekspresive i deklarative (Ivaneti} 2003: 66–75). 5 Osim navedenih asertiva u novinskome se mediju mogu prona}i primjeri kazala (sadr`aja, indeksa) te uvodnoga ~lanka (uvodnika), obi~no u tjednim ili mjese~nim novinama. Kako odabrani korpus ne sadr`i spomenute tekstne vrste, njihova se na~ela tekstualnosti ne prou~avaju. 301